Publicatie Praktijk Gelderlander
Puur op adrenaline halen de meeste vrouwen het einde van hun kraamtijd nog wel. Moe, maar blozend. Zo zien we onze jonge moeders graag. Veel gezondheidsklachten beginnen als de verloskundige en gynaecoloog al lang weer uit beeld verdwenen zijn.
Huisartsen zien de link met de bevalling, die al weer even geleden is, over het hoofd. „De meeste moeders zelf helaas ook”, zegt Brun Kuipers (52) uit Renkum. Ze is gezondheidswetenschapper, moederconsulent en geboortetraumatherapeut en in 2010 begon ze een praktijk aan huis: De Geboortespecialist. Hier helpt ze vrouwen om zich beter voor te bereiden op de bevalling. Sinds vorig jaar staat Kuipers ook moeders bij die willen herstellen van een, zoals ze het op haar site omschrijft: bevalling die je anders had gewild of als traumatisch hebt ervaren.
We denken bij een trauma volgens Kuipers snel aan een baby waar iets mis mee is, of aan een spoedkeizersnede. Dat kunnen aanleidingen zijn voor een trauma. Maar het kan tijdens een bevalling ook op talloze andere, subtielere manieren misgaan. „Mijn grootste groep cliënten meldt zich een half jaar na de baring pas. Ik heb een cliënte voor wie de bevalling al twintig jaar geleden is. Het zijn vrouwen die maar niet opknappen. Hun klachten zijn heel divers: stress, depressies, paniekaanvallen, relatieproblemen en dood- en doodmoe zijn.”
Kuipers werkte jarenlang in ziekenhuizen als gespecialiseerd verpleegkundige op de afdeling verloskunde. „Daar zag ik tot mijn stomme verbazing dat de standaardzorg niet aansluit op de wensen van moeders. We redeneren niet vanuit haar perspectief. Ik ben in 2009 een wetenschappelijke studie gaan doen om erachter te komen hoe we de gezondheid van moeders kunnen verbeteren.”
We bevallen steeds meer in het ziekenhuis. Vier op de tien vrouwen in 2000 en in 2016 waren dat al acht op de tien vrouwen, aldus Kuipers. „Omdat we aannemen dat we daar veilig zijn. Ik ben daar niet tegen, maar we realiseren ons niet dat we in een verloskamer de regie uit handen geven. Het is een klinische setting waarin alles altijd anders loopt dan je je had voorgesteld en waarin je weinig te kiezen hebt. Daar moet je mee omgaan juist op een moment dat je onder de invloed bent van hormonen en totaal anders reageert.” Kuipers heeft een cliënte die tijdens een keizersnede te horen kreeg dat ze niet zo moest zeuren over pijn. Ze heeft ook cliënten die zeggen dat de hel losbarstte tijdens een thuisbevalling of dat ze in paniek raakten omdat ze moesten wachten met persen totdat de arts er was. „We hebben de zorg helemaal opgeknipt. Verloskundigen, gynaecologen en verpleegkundigen zijn in feite concurrerende partijen. Ze lopen de verloskamer in en uit en dat stoort enorm. Vrouwen worden op bed gelegd en zitten vast aan apparatuur. Wist je dat bijna alle vrouwen liever zo lang mogelijk blijven staan, lopen of zitten tijdens een baring?”
Kuipers ontwikkelde zelf een therapie om vrouwen van een geboortetrauma af te helpen. Ze geeft hier lezingen over aan verloskundigen in opleiding en ze leidt anderen op tot geboortetraumatherapeut.
Ze ziet cliënten soms al tijdens hun eerste ‘herstelgesprek’ opknappen. „Ik laat ze vertellen over de bevalling zoals zíj die hadden gewild en alle gevoelens die daarbij horen.” Zo ontstaan er simpel gezegd nieuwe verbindingen tussen de linker- en rechter hersenhelft. „Na afloop blijft dat nieuwe gevoel hangen. Maar het is géén herbeleving wat ik doe. Integendeel zelfs.”
Vrouwen die zich bij De Geboortespecialist melden voor een voorbereiding op de bevalling, legt Kuipers vaak eerst maar eens uit hoe het lichaam werkt. Ze heeft graag dat de partner meekomt naar de praktijk. „Iemand moet precies op de hoogte zijn van jouw geboortewensen. Als de partner niet kan of wil, dan stel ik vrij dwingend voor om een moeder, zus of vriendin te vragen. Want je hebt echt iemand nodig die je beschermt en jouw belangen behartigt.”
Voor moeders met een negatieve of traumatische bevallingservaring begint Brun Kuipers het MoederZorg-Café, elke tweede woensdag van de maand in Kreek aan de Weverstraat 24 in Oosterbeek. Hoe lang je bevalling ook geleden is, iedereen met vragen is dan welkom tussen 10 en 12 uur. De toegang is gratis en kinderen mogen gewoon meekomen. Het eerste MoederZorg-Café is op 8 maart.